22-23 februari: opvoering Macropedius’ ‘Aluta’, Tilburg

by

Vrijdag 22 februari en zaterdag 23 februari voert theatergroep De La Scène in De Loft in Tilburg twee producties op in een avondvullend programma.

‘Aluta’ is een vergeten klucht in een hedendaagse vertaling van Jan Bloemendal. De regie is van Maria van Deutekom die ervoor kiest met vervreemdende effecten het stuk uit te tillen boven het alledaagse.

‘Aluta’ is van de hand van Macropedius, een schrijver die nu niemand meer kent, maar die in de 16e eeuw een internationale grootheid was. Zijn werk werd vertaald in Duitsland en Engeland en er wordt zelfs beweerd dat het stuk ‘De getemde feeks’ van Shakespeare gemaakt zou zijn naar zijn voorbeeld. Hun stukken werden immers bij dezelfde Londense uitgever gedrukt!

Kluchten waren er voor het vermaak en er wordt dan ook: ‘creatief gescholden, intensief geslagen, geboerd, gebraakt en bedrogen en volop overspel gepleegd!’ Maar de klucht is er ook om het publiek een spiegel voor te houden en valkuilen te laten zien waar je meer beter niet in kunt trappen…

‘Aluta’ is een stuk dat speciaal bedoeld is om in de carnavalstijd op te voeren, immers net als in het feest van de zotheid wordt ook hier de wereld op zijn kop gezet: ‘Ter leringh ende vermaeck’.

In ‘Aluta’ wordt Aaltje (Aluta) door haar man Heino naar de markt gestuurd om haar vogels te verkopen. Maar de verkoop gaat niet vlot. Uiteindelijk lukt het, door een oude bekende, haar buit kwijt te raken. Maar wel op krediet. Aaltje gaat het vieren met spijzen en vooral veel wijn in plaatselijke herberg. Misschien iets teveel wijn… Maar was dat wel een oude bekende? En heeft ze haar vogels wel verkocht? Daar kom je maar op een manier achter in deze klucht met een boodschap die nog steeds van toepassing is!

Daarnaast kunt u genieten van ‘De Jossen’ in de regie Maartje van der Meij. ‘De Jossen’ lijken een rotsvast bestaan te leiden. Ze genieten samen, dansen samen en leven samen. Wanneer uitkomt dat er onderling wel degelijk meer gedeeld wordt dan alleen dat, lijkt dit hen parten te spelen. Wat volgt is ongemak, pijn, eenzaamheid en zelfs de dood…

Ringbaan-Oost 8-17 te Tilburg. Aanvang: 20:00u. Ticket: €10,- in de voorverkoop en €12,- aan de kassa. Tickets verkrijgbaar via: https://eventix.shop/qckqdqzr of bestel ze via penningmeester@delascene.nl of bel naar 013-5701945.

De poster kunt u hier downloaden.

14 december: lancering crowdsourcingplatform Collecting Epistolary Metadata of the Republic of Letters, Universiteitsmuseum Utrecht

by

Op vrijdag 14 december, van 12:30 tot 17:00, lanceert het Utrechtse project ‘Sharing Knowledge in Learned and Literary Networks’ (SKILLNET) in het Universiteitsmuseum Utrecht zijn innovatieve crowdsourcingplatform voor het verzamelen van metadata van brieven (verzender, ontvanger, datum, plaatsen) uit gescande versies van vroegmoderne gedrukte brievenverzamelingen: Collecting Epistolary Metadata of the Republic of Letters (CEMROL). U bent van harte welkom! De toegang is gratis, maar graag aanmelden via R.O.Buning@uu.nl. Zie de website van het SKILLNET-project voor meer informatie over CEMROL.

Programma:

  • 12:30 Welkom (met lunch)
  • Introductie door projectleider dr. Dirk van Miert (Universiteit Utrecht)
  • De Republiek der Letteren door prof. dr. Hans Bots (emeritus hoogleraar Radboud Universiteit)
  • Theories of Epistolary Networks door dr. Scott B. Weingart (netwerkspecialist, Carnegie Mellon University Library)
  • Pauze met koffie en thee
  • Divide et Impera: A Model of Domination in the Early Modern Republic of Letters door dr. Andrea Sangiacomo en Daan Beers (Rijksuniversiteit Groningen)
  • Drawing Connections in a Union Catalogue: Early Modern Letters Online door Miranda Lewis (redacteur Early Modern Letters Online, Universiteit van Oxford)
  • Presentatie en demonstratie van CEMROL
  • Borrel (tot 17:00)

 

 

26 oktober-4 november: Erasmusweek, Rotterdam

by

Van 26 oktober tot en met 4 november vindt in Rotterdam de Erasmusweek plaats om de 552ste verjaardag van Desiderius Erasmus te vieren. De opening is op vrijdag 26 oktober in het stadhuis van Rotterdam met onder meer de Lof der Zotheidslezing door Edwin Rabbie en de uitreiking van de Lof der Zotheidspeld en de Pierre Bayle-cheque aan schrijver en columnist Hugo Borst. De uitnodiging en het programma voor de hele week vindt u hier: Uitnodiging + Erasmus programma 2018.

19 oktober-30 december: tentoonstelling ‘Viglius van Aytta’, Tresoar, Leeuwarden

by

Vanaf 19 oktober is er in Tresoar een tentoonstelling te zien over de rechtsgeleerde, staatsman en humanist Viglius van Aytta, die als raadsheer zowel Karel V, Filips II als Margaretha van Parma diende.

Viglius van Aytta (1507-1577) is een goede kandidaat voor de titel ‘grootste Fries aller tijden’. Toch krijgt hij in de meeste geschiedenisboeken maar weinig aandacht.

Viglius komt van de stins Barrahûs bij Wirdum. Al op jonge leeftijd komt hij in contact met het humanisme. Na zijn vooropleiding aan de kapittelschool in Deventer studeert hij in Leuven. Daarna reist hij voor studie en onderzoek heel Europa door. Viglius raakt bevriend met Erasmus en andere belangrijke humanisten. Hij wordt hoogleraar en een glansrijke carrière in de wetenschap ligt voor hem in het verschiet.

Naast een naam in de wetenschap droomt hij voor zichzelf en zijn familie ook van maatschappelijke status en rijkdom. Daarom richt hij zich op de politiek. Viglius wordt president van de Geheime Raad; het belangrijkste overheidsorgaan in de Nederlanden. Hij pleitte voor terughoudendheid in de kettervervolging. Door zijn relaties met “verdachte” humanisten en zijn heftig verzet tegen de Tiende Pening, haalde hij zich de haat van Alva op de hals.

Als kanselier van de Orde van het Gulden Vlies en proost van de Sint Bavo in Gent bezorgt Viglius zijn familieleden belangrijke politieke posities. In Leuven sticht hij een college voor Friese studenten en in Swichum een gasthuis. Maar Viglius heeft de tijd niet mee. Ondanks al zijn inspanningen raakt hij na zijn dood in de vergetelheid.

In de tentoonstelling zal aandacht zijn voor het leven en werk van Viglius.

De tentoonstelling is t/m 30 december tijdens openingstijden te bekijken bij Tresoar. Toegang is gratis.

Nog tot 3 november: tentoonstelling ‘Land van Latijn’, Museum Martena, Franeker

by

Land van Latijn
De Universiteit van Franeker als spiegel van Europa

Van 9 juni tot en met 3 november is in Museum Martena de tentoonstelling ‘Land van Latijn, de Universiteit van Franeker als spiegel van Europa’ te zien. De tentoonstelling is een coproductie van Tresoar en Museum Martena.

Tresoar en Museum Martena zijn de bewaarders van de nalatenschap van de Franeker Universiteit. Hun bundeling van krachten heeft ervoor gezorgd dat sinds bijna tweehonderd jaar het boekenbezit van de universiteit terugkeert naar Franeker. Tresoar en Museum Martena laten in de tentoonstelling ‘Land van Latijn’ zien dat Franeker de wetenschappelijke hoofdstad van Noord-Nederland was. Hier kwamen vanuit heel Europa geleerden en studenten naartoe. Dit kenniscentrum kon alleen ontstaan door het gebruik van één gemeenschappelijke taal: het Latijn!

De geschiedenis van de universiteitsbibliotheek is redelijk goed te reconstrueren uit de verschillende catalogi die in de loop der eeuwen zijn uitgegeven. Hierin staat het boekenbezit van die periode nauwkeurig beschreven. In 1601 verscheen de eerste gedrukte catalogus en telkens als er een grote herinrichting van de bibliotheek plaatsvond kwam er een nieuwe catalogus. Hierdoor weten we dat tot ongeveer 1650 het universitaire boekenbezit werd geplaatst in een zogenaamde kettingbibliotheek. In de bibliotheek stonden lage boekenkasten, met twee boekenplanken en een lessenaar waaraan degene die het boek wilde bestuderen staand kon lezen. De boeken waren met kettingen aan de plank bevestigd en konden dus in principe niet gestolen worden. Deze kasten worden lektrijnen genoemd en zijn in de tentoonstelling te zien.

In 1691 verscheen er een nieuwe catalogus waarin voor het eerst sprake is van wandkasten. En in 1713 is in de catalogus een gravure opgenomen waarop de bibliotheek van Franeker te zien is. De enige bekende afbeelding van de bibliotheek! Ook deze situatie wordt in de tentoonstelling nagebootst.

De bibliotheek van Franeker heeft een aantal prachtige topstukken die ook tijdens de tentoonstelling te zien zijn. Zo zijn er boeken van Erasmus, Copernicus (waar de beroemde Friese geleerde Gemma Frisius eigenhandig aantekeningen in de kantlijn heeft gemaakt) en een uniek kastje met de Atlas Major van Blaeu, een cadeau van stadhouder Johan Willem Friso aan de universiteit van Franeker.

De bezoekers van de tentoonstelling kunnen ook zelf aan de slag met het Latijn. Ze mogen een korte Latijnse tekst inspreken en weer terugluisteren. Tien verschillende nationaliteiten hebben we gevraagd om dezelfde Latijnse tekst voor te lezen. Op deze manier kun je horen hoe verschillend de uitspraak van het Latijn is. Iedereen neemt zijn eigen accent en interpretatie mee. Al die verschillende nationaliteiten die zich verenigden op de Universiteit van Franeker zullen dus best moeite gehad hebben met het verstaan van elkaar en de professoren.

26 mei: presentatie Janus Lernutius’ Kussen uit Brugge, vertaald door Tom Ingelbrecht, Brugge

by

Op zaterdag 26 mei verschijnt bij Uitgeverij P de Nederlandse vertaling van de Basia van Janus Lernutius (1545-1619) door Tom Ingelbrecht, onder de titel Kussen uit Brugge. U bent van harte uitgenodigd voor de boekpresentatie in de Sint-Godelieveabdij in Brugge.

Zaterdag 26 mei 2018
20.00 uur
Brugge, Sint-Godelieveabdij, Boeveriestraat 45

Bezoekers van de Neolatinistendag in oktober hebben Tom al kunnen horen voordragen uit zijn vertaling. Een kleine proeve vindt u hier:

Basium II
Mijn lieve schat, wil jij aan mij een teder zoentje geven?
Zo’n zoentje doet niets af van je fatsoen.
Of schat, laat míj aan jou een teder zoentje geven,
veel minder kunnen minnaars toch niet doen?
Of, als je dat niet wil, laat mij een zoentje stelen,
verzet je, schat, maar laat je lekker doen.

In de uitnodiging voor de presentatie en op de website van Uitgeverij P vindt u meer informatie over het programma en over hoe u het boek kunt bestellen. U wordt aangeraden zich voor 24 mei aan te melden via contact@uitgeverijp.be.

Foto’s presentatie Erasmi Opera Omnia deel 50

by

Op 19 januari werd het vijftigste deel van Erasmi Opera Omnia, een editie van In evangelium Lucae paraphrasis verzorgd door Jan Bloemendal, gepresenteerd op het Huygens ING:

 

De voorzitter van de Conseil International pour l’édition des œuvres complètes d’Érasme, Nicolette Mout, hield een feestrede:

 

Herman Pabbruwe, de CEO van Brill, schonk als uitgever een boekbandstempel van de Erasmi Opera Omnia-serie:

 

Het eerste exemplaar werd aangeboden aan KNAW-bestuurslid Maarten Prak:

 

Een artikel over de presentatie verscheen in het Reformatorisch Dagblad.

Hans Bots’ De Republiek der Letteren: boekpresentatie op 2 maart, Leiden; lezing op 9 maart, Nijmegen

by

Boekpresentatie 19 maart | De Republiek der Letteren van Hans Bots

Op 2 maart zal Hans Bots’ De Republiek der Letteren. De Europese intellectuele wereld 1500-1760 gepresenteerd worden in de Vossiuszaal van de Universiteitsbibliotheek Leiden. Dit boek is de Nederlandse vertaling van een herziene editie van Hans Bots en Françoise Wacquets La République des Lettres, dat voor het eerst verscheen in 1997 (Parijs: Belin/Brussel: De Boeck). Het eerste exemplaar zal worden aangeboden aan Paul Hoftijzer.

Op 9 maart is er in Boekhandel Roelants in Nijmegen een lezing rond het verschijnen van De Republiek der Letteren met Hans Bots en Dirk van Miert.

Sinds de tijd van Erasmus duidt het begrip ‘Republiek der Letteren’ de virtuele gemeenschap van geletterden of geleerden aan, die in beginsel voor iedereen openstond en waarin nationale en confessionele grenzen zouden moeten worden overstegen. In deze intellectuele omgeving werd een gemeenschappelijke taal gehanteerd, aanvankelijk het Latijn en vanaf de zeventiende eeuw steeds vaker het Frans. Deze ‘republiek’, die zich voornamelijk tot West-Europa beperkte, kende tot het midden van de achttiende eeuw een groot aantal afzonderlijke culturele centra die met elkaar in verbinding stonden. Ontegenzeggelijk speelden Frankrijk en de Noord-Nederlandse Republiek daarin een vooraanstaande rol, maar het ideaal van een harmonieuze ‘republiek’ bleek meestal een utopie.

Hans Bots laat in De Republiek der Letteren zien hoe de gebeurtenissen in deze drie eeuwen via persoonlijke ontmoetingen tijdens universitaire studies, via correspondenties en dankzij boek- en tijdschriftpublicaties met elkaar in contact traden. Aldus vormde zich een wijdvertakt en intrigerend netwerk van onderlinge betrekkingen, dat aan de basis staat van de Europese academische cultuur.

Kijk ook op: https://www.vantilt.nl/boeken/de-republiek-der-letteren.

3 februari: publieksdag Utrecht Centre for Early Modern Studies ‘de Macht van het Woord’

by

Op zaterdag 3 februari 2018 vindt op Janskerkhof 3 in Utrecht de negende editie van de jaarlijkse publieksdag van het Utrecht Centre for Early Modern Studies plaats. Het thema voor deze dag luidt: ‘De macht van het woord’.

In de vroegmoderne tijd won het woord aan kracht door de uitvinding van de boekdrukkunst. Het woord kon zich plotseling razendsnel verspreiden en op allerlei nieuwe manieren ingezet worden; hierdoor veranderde niet alleen de taal zelf, maar ook het soort teksten dat geproduceerd werd. Leden van UCEMS zullen op deze dag aan de hand van dit thema hun onderzoek presenteren.

Deelname is gratis, maar in verband met de catering u wordt verzocht zich aan te melden via: uu.ucems@gmail.com.

Programma

12:45 – 13:00 Inloop met koffie en thee
13:00 – 13:15 Welkom
13:15 – 14:00 De taal van de Republiek: regels of ratjetoe? Door Feike Dietz en Cora van de Poppe
14:00 – 14:30 Van boek tot doek: Zeventiende-eeuwse schildertactieken en illusionisme in stillevens door Lisa Wiersma
14:30 – 15:00 Johan de Witt en de publieke opinie door Jaap de Haan
15:00 – 15:15 Pauze
15:15 – 16:00 De kracht van het geschreven woord: Een demonstratie inkt maken door Jenny Boulboullé en Marieke Hendriksen
16:00 – 17:00 Kenniscarrousel en quiz, met bijdragen van Anne Haak, Ton Hoenselaars, Anna-Luna Post, Maarten Prak, Sophie Reinders en Arthur Weststeijn

19 januari 2018: presentatie Erasmi Opera Omnia deel 50

by

Presentatie Erasmi Opera Omnia deel 50 
19 januari 2018
Uitnodiging en programma

Oost-Indisch Huis – NIAS Conference Room
Korte Spinhuissteeg 3
1012 CG Amsterdam

De Conseil International pour l’édition des œuvres complètes d’Érasme en het Huygens Instituut voor Nederlandse geschiedenis (KNAW) nodigen u van harte uit voor de feestelijke presentatie van het vijftigste deel van de Erasmi Opera Omnia (ASD VII, 2), een editie van In evangelium Lucae paraphrasis, op vrijdagmiddag 19 januari 2018.

Belangstellenden kunnen zich tot uiterlijk 12 januari aanmelden via: presentatieerasmioperaomnia.eventbrite.nl.

Programma
15.30 uur         Inloop met koffie/thee
16.00 uur         Opening door prof. dr. Lex Heerma van Voss
16.10 uur         Feestrede door mw. prof. dr. Nicolette Mout, president van de Conseil international pour l’édition des œuvres complètes d’Érasme en voorzitter van de Erasmuscommissie
16.45 uur         Toespraak door drs. Herman Pabbruwe, directeur Koninklijke Brill N.V., uitgeefster van ASD
16.55 uur         Presentatie van ASD VII, 2 door de editor dr. Jan Bloemendal, uitvoerend secretaris van de Erasmi Opera Omnia
17.15 uur         Aanbieding van het vijftigste deel van de Erasmi Opera Omnia (ASD) aan prof. dr. Maarten Prak, lid KNAW-bestuur
17.25 uur         Afsluiting door Nicolette Mout

Aansluitend borrel, aangeboden door het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis