Category Archives: Boeken En Artikelen

Onlangs is in Open Access van de hand van Raf van Rooy New Ancient Greek in a Neo-Latin World: The Restoration of Classical Bilingualism in the Early Modern Low Countries and Beyond (Leiden: Brill, 2023) verschenen: https://brill.com/display/title/65004.

Did you know that many reputed Neo-Latin authors like Erasmus of Rotterdam also wrote in forms of Ancient Greek? Erasmus used this New Ancient Greek language to celebrate a royal return from Spain to Brussels, to honor deceded friends like Johann Froben, to pray while on a pilgrimage, and to promote a new Aristotle edition. But classical bilingualism was not the prerogative of a happy few Renaissance luminaries: less well-known humanists, too, activated their classical bilingual competence to impress patrons; nuance their ideas and feelings; manage information by encoding gossip and private matters in Greek; and adorn books and art with poems in the two languagges, and so on. As reader, you discover promising research perspectives to bridge the gap between the long-standing discipline of Neo-Latin studies and the young field of New Ancient Greek studies.

Onlangs is een metrische vertaling van een paasdrama van Hugo de Groot door Arthur Eijffinger verschenen: Een lijdensdrama door Hugo de Groot. De Belijdenis van een Paaskind (Amsterdam: Boom Juridisch, 2023).

Hugo de Groot werd geboren op 10 april 1583, eerste Paasdag.  Arthur Eyffinger, die diens Christus patiens (Het lijden van Christus) inleidde, uitgaf en vertaalde,  maakt hier zelfs in de titel een toespeling op. In zijn inleiding behandelt hij respectievelijk de Groots geloof (‘Een diepgelovend [=diepgelovig, JB] Paaskind’), De Groots erfenis, de literaire theorie, De Groots opvatting van het dichterschap, het Twaalfjarig Bestand en de implicaties voor Hugo de Groot zelf, de latere jaren, de Christus patiens zelf. Eyffinger heeft een uitstekende tekst bezorgd, en een prachtige Nederlandse vertaling.

Hugo de Groot (1583-1645) schreef in zijn leven drie (Neo-) Latijnse drama’s op bijbels thema. Het eerste handelde over de Zondeval (Adamus Exul, 1601); het tweede betrof een Lijdensdrama (Christus Patiens, 1608); het derde beschreef de rol van Jozef in Egypte (Sophompaneas, 1635). In navolging van zijn voorbeeld, de Romeinse moraalfilosoof en dramaturg Seneca (c. 3 v. Chr. – 65 n. Chr.) stelde De Groot in zijn drama’s ethische en actuele sociaal-politieke vraagstukken aan de orde. In het scheppings-drama sprak hij zich uit over zaken van Predestinatie. In het Jozef-drama tekende hij de ideale regent. Het hier uitgegeven drama schreef De Groot in de dagen van zijn bemoeienis met de onderhandelingen die leidden tot het Twaalfjarig Bestand (1609-1621).

In deze uitgave worden de Latijnse tekst en de Nederlandse vertaling naast elkaar en in hetzelfde volume en metrum gepresenteerd.

Voor meer informatie en om het boek te bestellen zie: https://www.boom.nl/zoeken/100-14206_Een-lijdensdrama-door-Hugo-de-Groot.

JB

Recentelijk zijn de delen 10 en 11 van Bibliotheca Latinitis Novae verschenen. U bent van harte welkom op de lezingenmiddag en boekpresentatie ter gelegenheid hiervan, op:
Vrijdag 24 maart 2023, Universiteitsbibliotheek Leiden, Vossiuszaal, 15:00- ca. 18 h
Witte Singel 27, 2311 BG Leiden. Gaarne aanmelden via: biblatnov@gmail.com

Het volledige programma vindt u hier.

Now available in the ‘Bibliotheca Latinitatis Novae’ series

Hugo Grotius, Annals of the War in the Low Countries
Edition, Translation, and Introduction
Jan Waszink (ed.)

The Annals of the War in the Low Countries is one of Hugo Grotius’ lesser-known works. Grotius expresses a contrarian view of the early revolt, which he presents not as a united battle for the true faith and the ancient liberties of the land but as a protracted and painful struggle, not only with the great power of Spain, but also with discord, selfishness and religious fanaticism among the Dutch. To convey this complex and controversial vision of the foundational years of the Dutch Republic, Grotius chose the worldview and the prose style of the Roman historian Cornelius Tacitus as his model. His commissioners, however – the States of Holland – did not publish the work when it was finished in 1612; it appeared in print posthumously in 1657.

This is the first edition of Grotius’ then-influential and well-known Annals of the Dutch Revolt since its initial publication. It presents a critical edition of the Latin text, a fresh modern English translation, and an introduction which covers all aspects of the work, from its conception to its modern reception, underlining the importance of reason of state for Grotius’ thought in general.

hardback, € 120,00 / £109.00, ISBN 9789462703513, 17 x 24 cm, 456 p., e-book available

Onlangs is verschenen Francesco Filelfo, Rhetorica ad Alexandrum, ed. door Jeroen De Keyser en Louis Verreth. Critical edition Hellenica no. 103. Alessandria: Edizioni dell’Orso, 2022.

Francesco Filelfo’s Latin rendering of the (pseudo-)Aristotelian Rhetorica ad Alexandrum was the first translation of any ancient Greek rhetorical treatise in the Quattrocento. It turned out to be the most successful and enduring of all of Filelfo’s writings. Surviving in 32 manuscript witnesses, his translation would remain the standard Latin version for many centuries to come. No other work of Filelfo’s has been in print for such a long time, from the editio princeps in 1483/84 to five other incunabulum editions and some forty sixteenth-century reprints, until its inclusion in the famous Aristotle edition by Immanuel Bekker.

This edition of Filelfo’s Rhetorica ad Alexandrum is the first one to be based on a comprehensive study of the text’s transmission. It also offers, on facing pages, the Greek source text as Filelfo found it in his copy of the Greek treatise, allowing readers to grasp at a glance both Filelfo’s rendering and its model, and to examine the humanist’s translation practices and preferences throughout. Furthermore, it contains a bi-directional glossarium of all rhetorical terms and concepts that are used in the treatise.

Voor de inhoudsopgave, inleiding en een fragment zie: https://neolatijn.nl/wp-content/uploads/2022/09/2022-Filelfo-Rhetorica-JDK-LV.pdf.

Onlangs werd aan Vibeke Roggen, docent Latijn aan de Universiteit van Oslo, een omvangrijk, veeltalig boek aangeboden, Studia in Honorem Vibeke Roggen. Hierin staan ook artikelen over Neolatijn, waaronder een van de hand van Pieta van Beek over een onbekend lofschrift waarin de drie nieuwe Anna-Gratiën geprezen worden: Anna Maria van Schurman, Anna Memorata en Sophia-Anna Corbiniana, en een artikel door Christian Laes over Karl-Heinrich Ulrichs poging om het Latijn te redden als het middel voor internationale communicatie in diens Somnium Transalpinum.

van Beek, P. (2022). The Three New Graces. Anna Maria van Schurman, Anna Memorata and Sophia-Anna Corbiniana. In

Han Lamers en Silvio Bär (red.), Studia in honorem Vibeke Roggen. Oslo: Hermes Academic Publishing, 2022.

Zie voor meer informatie: https://www.hermesbooks.no/product-page/studia-in-honorem-vibeke-roggen.

Now available in the ‘Bibliotheca Latinitatis Novae’ series

Justus Lipsius, Monita et exempla politica / Political Admonitions and Examples
Edited with Translation, Commentary, and Introduction
Jan Papy, Toon Van Houdt, and Marijke Janssens

In 17th-century intellectual life, the ideas of the Renaissance humanist Justus Lipsius (1547–1606) were omnipresent. The publication of his Politica in 1589 had made Lipsius’ name as an original and controversial political thinker. The sequel, the Monita et exempla politica (Political admonitions and examples), published in 1605, was meant as an illustration of Lipsius political thought as expounded in the Politica. Its aim was to offer concrete models of behavior for rulers against the background of Habsburg politics.

Lipsius’ later political treatise also forms an indispensable key to interpret the place and function of the Politica in Lipsius’ political discourse and in early modern political thought. The Political admonitions and examples – widely read, edited, and translated in the 17th and 18th centuries – show Lipsius’ pivotal role in the genesis of modern political philosophy.

hardback, € 120,00 / £109.00, ISBN 9789462703056, 17 x 24 cm, 696 p., e-book available via: https://lup.be/collections/series-bibliotheca-latinitatis-novae/products/168429

Los principios de retórica de Aftonio con annnotaciones de Juan de Mal Lara. Introducción, edición, traducción y notas: Maria Dolores García de Paso Carrasco, Trinidad Arcos Pereira, Maria Elisa Cuyás de Torres, Gregorio Rodríguez Herrera (Madrid, 2021).

ISBN: 978-84-7882-876-0

De In Aphtonii Progymnasmata Scholia is geen handboek om rhetorica te onderwijzen, maar is bedoeld om onderdeel te zijn van een compleet curriculum dat begint met grammatica, gevolgd door syntaxis en dat eindigt met de Scholia, die de eerste stap vormen in de bovenbouwstudies. Anders dan andere handboeken, zoals dat van Lorich, zijn de Scholia van Mal Lara niet bedoeld voor de leraren, maar voor de leerlingen, en wil het de leerlingen zowel in het Latijn, als in de volkstaal scholen. Het doel ervan is dus de jeugd een gids te verschaffen om zowel Latijn als Spaans goed te leren spreken en schrijven, en een verdieping te bieden van de studie die is begonnen met de beginselen van de grammatica. 

Arcos Pereira, Trinidad (ed.), Retórica e ideología en las aulas del Humanismo: los progymnasmata, Vigo, Editorial Academia del Hispanismo, 2021

ISBN: 978-84-17696-42.9

De inleiding van de Trinidad Arcos Pereira wordt gevolgd door acht artikelen van moderne Spaanse onderzoekers over retoricahandboeken en retorica-onderwijs in het Spanje van de 16e en 17e eeuw. 

Wil Heesakkers

Onlangs is een nieuwe reeks Neolatijnse publicaties van start gegaan: Lysa Neo-Latin Texts (LYNX). De reeks wordt uitgegeven door LYSA Publishers en wil Neo-Latijnse teksten vanaf de 15e eeuw uitgeven, geannoteerd en met Engelse vertaling. De hoofdredacteur van de reeks is Jeroen De Keyser en de adviesraad bestaat uit Paul Botley, Noreen Humble en Keith Sidwell. De eerste twee uitgaven zijn inmiddels verschenen:

LYNX 1 – Pascasius Justus Turcq, On Gambling

ISBN: 9789464447668; 284 pagina’s; € 39

Permalink: https://www.lysapublishers.com/doi/2201

Pascasius Justus Turcq, afkomstig uit het Eeklo, reisde als jongeman door Spanje alvorens zich in Italië te wijden aan de studie van filosofie en geneeskunde. Nadat hij gepromoveerd was, keerde hij terug naar het noorden en vestigde zich in Bergen-op-Zoom, waar hij uiteindelijk burgemeester van de stad werd. Hij was een van de artsen die Willem de Zwijger bijstonden na de aanslag op diens leven in 1582.

Behalve door zijn verhalen over gokkende prinsen en prelaten, en scherpzinnige verslagen over het mentale lijden van gokverslaafden, biedt Pascasius’ De alea ook bijzondere inzichten in de medische wetenschap van de 16de eeuw. Puttend uit de (laat)antieke en middeleeuwse tradities, beschrijft Pascasius gokverslaving als een psychologische stoornis. Voorst stelt hij een aantal baanbrekende cognitieve therapieën voor die best hedendaags aandoen.

De alea werd vaak geciteerd in traktaten over gokken tot de 18e eeuw, alvorens bijna helemaal uit beeld te verdwijnen. Uit deze kritische editie van de Latijnse tekst met Engelse vertaling blijkt nu weer ten volle het creatieve potentieel van dit voorbeeld van 16de-eeuwse medisch humanisme.

LYNX 2 – Henri Estienne, On Books

ISBN: 9789464447675; 488 pagina’s; € 39

Permalink: https://www.lysapublishers.com/doi/2202

Henri II Estienne (1531-98) was de meest vooraanstaande telg uit de bekende uitgeversdynastie. Hij zette het werk van zijn vader Robert voort, met name met talrijke edities van antieke Griekse teksten en zijn Thesaurus linguae Graecae (1572), een dure onderneming waarvan zijn bedrijf nooit helemaal herstelde. Estienne’s veelzijdigheid – als uitgever, filoloog, corrector, lexicograaf en dichter – blijkt uit het paratekstuele materiaal in zijn vele edities en uit zijn eigen originele werken.

Deze bloemlezing biedt een staalkaart van Henri Estienne’s geschriften in verschillende genres: brieven, poëzie, essays, de lofrede op de Messe in Frankfurt… In al deze teksten verschijnt Estienne als een buitengewoon geleerd man met een verbazingwekkende kennis van de Latijnse en Griekse literatuur, die tegelijk boeiend vertelt over de problemen waarmee hij als uitgever wordt geconfronteerd. In uitvoerige essays over de Griekse historici Xenophon en Herodotus gebruikt hij antieke exempla om zijn kijk op zijn eigen tijd te onderbouwen. Zijn verzen schetsen dan weer het leven van een geleerde die zakenman was geworden, en tonen zijn besognes zowel tijdens zijn werk als in zijn vrije tijd. In bijzonder elegant Latijn beschrijft Estienne in al deze geschriften zijn streven om een waardige erfgenaam van zijn vader te worden, waarbij hij blijk geeft van zijn genegenheid voor familie en vrienden, zijn gevoel voor humor en zijn ergernissen over andere geleerden en uitgevers.

Een Engelstalige brochure van beide uitgaven vindt u hier.

Vragen of potentiële inzendingen kunnen worden gericht aan Jeroen De Keyser (jeroen@lysapublishers.com). Voor meer informatie en om u te abonneren op de nieuwsbrief kunt u terecht op: lysapublishers.com.