Verschenen: Koen Scholten, Dirk van Miert en Karl Enenkel (red.), Memory and Identity in the Learned World: Community Formation in the Early Modern World of Learning and Science.

by

Onlangs verscheen bij Brill de bundel Memory and Identity in the Learned World: Community Formation in the Early Modern World of Learning and Science, onder redactie van Koen Scholten (Universiteit Utrecht), Dirk van Miert (Huygens ING en Universiteit Utrecht) en Karl A.E. Enenkel (Universität Münster). De bijdragen in het boek werpen nieuw licht op gemeenschapsvorming, identiteitsvorming en herinneringsculturen in de vroegmoderne geleerde en wetenschappelijk wereld. Het boek is open access toegankelijk via de website van Brill: https://doi.org/10.1163/9789004507159.

Verschenen: Chris Joby, John Cruso of Norwich and Anglo-Dutch Literary Identity in the Seventeenth Century

by

Onlangs is Chris Joby’s nieuwe boek John Cruso of Norwich and Anglo-Dutch Literary Identity in the Seventeenth Century (Cambridge: D.S. Brewer, 2022) verschenen. Cruso was een Engelse auteur van Vlaamse afkomst die in het Engels en het Nederlands dichtte. Hij schreef veel Nederlandse epigrammata of puntdichten, die hun inspiratie van de verzen van neolatijnse dichters zoals Sir Thomas More, Theodore Beza en John Owen nemen. Het boek verkent de relatie tussen deze verzen en die van Cruso en hoe Cruso de verzen van deze dichters vernederlandste of in het Nederlands verkleedde. Zie voor meer informatie: https://boydellandbrewer.com/9781843846147/john-cruso-of-norwich-and-anglo-dutch-literary-identity-in-the-seventeenth-century.

John Cruso of Norwich and Anglo-Dutch Literary Identity in the Seventeenth Century

Verschenen: Willem Stoppelenburg, Erasmus: Een humanistisch oratorium. Libretto-tekstboek

by

Willem Stoppelenburg, Erasmus: Een humanistisch oratorium. Libretto-tekstboek (Peize: Ter Verpoozing, 2020)

Erasmus blijft mensen inspireren. Bij zijn afscheid van de Tweede Kamer stelde SP-kamerlid Ronald van Raak diens ideeën ten voorbeeld aan zijn oud-collega’s. De componist Willem Stoppelenburg maakte zelfs een heel oratorium over de grote humanist voor sopraan, alt, tenor, bas, koor en orkest. Daarvoor koos hij teksten in de talen van de landen waar Erasmus gewoond en gewerkt heeft, en in het Latijn, de taal waarin de humanist schreef. Zo komen Vondel, Coleridge, Crul, Haasse, Huizinga, Zweig, Shakespeare, Luther en Verweij voorbij, en Erasmus zelf, met zijn Adagia, zijn Colloquia, zijn Querela Pacis, en het gedicht Querula doloris. De teksten zijn zorgvuldig gekozen en op de thema’s ‘Betekenis’, ‘Vertrek en op levensreis’, ‘Succes via publicaties’, ‘Tegen oorlog’, ‘Twee hoofdrolspelers’ en ‘Het einde en het vervolg’ gegroepeerd. Vooral het deel ‘Tegen oorlog’ las ik met heel actuele ogen. Stoppelenburg schreef het werk, zoals hij zelf schrijft, vanuit zijn eigen vrijzinnig Nederlands-Hervormde achtergrond die aansluit bij Erasmiaanse denkbeelden, en vanuit het besef dat Erasmus’ denkbeelden van betekenis zijn voor de huidige tijd. Hij heeft zelf het werk in augustus 2021 gedirigeerd in zijn woonplaats Meppel. Het werk is te beluisteren op youtube: ERASMUS, oratorium. Willem Stoppelenburg. Het is een mooi voorbeeld van moderne receptie van Erasmus in de klassieke muziek.

Wie een exemplaar van het mooi uitgegeven libretto wil bemachtigen, kan zich tot de componist wenden: stoburg43@cs.com​.

10 juni-15 augustus: tentoonstelling ‘Musae Belgicae. Latijnse poëzie uit de Nederlanden, 1477-2004’, Universiteitsbibliotheek KU Leuven

by

Musae Belgicae. Latijnse poëzie uit de Nederlanden, 1477-2004.

Tentoonstelling in de Leuvense Universiteitsbibliotheek, 10 juni-15 augustus 2022.

T.g.v. het congres van de IANLS (International Association for Neo-Latin Studies) in augustus 2022 te Leuven (50 jaar na het eerste congres Leuven 1971) en van de publicatie van het Repertorium van de gedrukte Neolatijnse poëzie uit de Nederlanden van Marcus de Schepper (2023), organiseert KULeuven Bibliotheken een tentoonstelling over vijf eeuwen Latijnse poëzie uit de Nederlanden (van Atrecht tot Zwolle, van de Noordzee tot de Rijn).

Met de herontdekking van de Klassieke Oudheid in de Europese Renaissance neemt de Latijnse literatuur in Europa een nieuwe wending. Middeleeuwse vormen (kerkelijke hymnen, studentenpoëzie) worden vervangen door nieuwe creaties in genres en stijlen van de antieke literatuur (poëzie, proza, toneel). Het Latijn, al eeuwen de universele taal van kerk (Rome) en staat (diplomatie en recht) en van de geleerde wereld (universiteiten) kende een internationale bloei, al dan niet in concurrentie met de volkstalen (Nederlands en Frans).

De Nederlanden speelden hierin, door hun ligging en door de sterk ontwikkelde artistieke cultuur in economisch welvarende steden en regio’s langs drie grote rivieren (Schelde, Maas, Rijn), een belangrijke rol. Lange tijd was het Latijn dé cultuurtaal, zeker van de elites (kerk en staat). Tienduizenden gedichten en lange(re) literaire werken werden geschreven en gedrukt, in ruim negenduizend afzonderlijke drukken en een veelvoud van liminaire verzen in talloze (ook niet-literaire) boeken en in drukken met teksten in de volkstalen. Hoogtepunten zijn er in de lyrische poëzie (Janus Secundus’ Basia), de emblematiek (Herman Hugo’s Pia desideria) en het schooltoneel (Cornelius Crocus, Gulielmus Gnapheus, Georgius Macropedius, Cornelius Schonaeus). Het Latijn was de onderwijstaal van de mannelijke elite: thuis, in de Latijnse en Illustere Scholen (in de Republiek) en de gymnasia van Augustijnen, Jezuïeten en Oratorianen (in de Spaanse en Oostenrijkse Nederlanden), in de universiteiten (eerst Leuven, daarna ook in Dowaai, Leiden, Franeker, Groningen, Utrecht, Harderwijk). De enige vrouwelijke auteurs, Johanna Ottonia en Anna Maria van Schurman zijn beiden aanwezig met hun verzamelbundels.

De boeken worden thematisch gepresenteerd: beginnend humanisme, regio’s en steden, bijbel en heiligenlevens, religie en kerken, scholen en universiteiten, wetenschappen, vorsten en overheden, Opstand in de Nederlanden, literatuur in al haar (vers)vormen (inclusief toneel), unica en curiosa, vertalingen of bewerkingen van volkstalige teksten (Uilenspiegel, Gezelle). Aan bod komen auteurs geboren in de Nederlanden of daar actief (tijdens de Opstand, of aan de universiteiten), maar ook elders (in de Iberische wereld, in Pisa en Rome, aan het keizerlijk hof in Wenen, in het gevolg van Gustav Adolf van Zweden).

Musae Belgicae toont drukwerken (van omvangrijke en kleine bundels tot eenbladdrukken), efemera, bijzondere boeken (unica, boekbanden, dedicatie-exemplaren) en een galerij met gegraveerde portretten van Neolatijnse dichters uit de Nederlanden. Met werken uit de Bibliotheca Schepperiana Mechliniensis (privéverzameling) en uit KULeuven Bibliotheken (Bijzondere Collecties en Maurits Sabbebibliotheek), aangevuld met bruiklenen uit binnen- en buitenlandse bibliotheken, wordt de veelzijdigheid van de Latijnse poëzie uit de Nederlanden voor het eerst aan een ruimer publiek van boekenliefhebbers en bezoekers met belangstelling voor literatuur, cultuur en geschiedenis, gepresenteerd. Voor meer informatie zie: https://bib.kuleuven.be/bijzondere-collecties/tentoonstellingen/musae-belgicae.

Deelnemers aan het IANLS-congres ontvangen een exemplaar van de begeleidende publicatie (een dubbelnummer van Ex Officina, het tijdschrift van Bijzondere Collecties KU Leuven Bibliotheken).

16 maart: online lancering Brill-serie Sources in Early Poetics

by

Forthcoming Series: Sources in Early Poetics

General Editors: Vladimir Brljak, Durham University, and Micha Lazarus, Warburg Institute

Sources in Early Poetics publishes primary sources in literary criticism from Greco-Roman antiquity to the Enlightenment. Cutting across established period and disciplinary divides, the series emphasizes both the essential continuity and the inventive range of over two millennia of criticism in the West and its neighbouring traditions. From the Levant to the Americas, from Greek and Latin to Arabic, Hebrew, and the rising vernaculars, Sources in Early Poetics provides a forum for new materials and perspectives in the long, cosmopolitan history of literary thought.

The series publishes editions of single works as well as collections of shorter texts by one or more authors, with facing-page English translations provided for all non-English texts. We also publish English translations of works available in adequate editions elsewhere, but unavailable in authoritative and accessible English renderings. Special attention is given to unpublished, unedited, and untranslated sources, especially those remaining in manuscript.

The series has its origin in Poetics before Modernity, an international project founded by the General Editors in 2016. In addition to sponsoring Sources in Early Poetics and other publications, the project also organizes events and collaborates with affiliated institutions, and is backed by an extensive Advisory Board, featuring some of the most distinguished scholars in the field.

Authors are cordially invited to submit proposals and/or full manuscripts to the General Editors, Dr Vladimir Brljak and Dr Micha Lazarus, or the Publisher at Brill, Dr Kate Hammond. For further details, please refer to the Guidelines for Contributors and the Proposal Form.

ISSN: 2772-9079

Editorial Board

  • Baukje van den Berg, Central European University
  • Elsa Bouchard, University of Montreal
  • Bryan Brazeau, University of Warwick
  • Andrew Kraebel, Trinity University

Advisory Board

  • Gavin Alexander, University of Cambridge
  • Jan Bloemendal, Huygens Institute
  • Rita Copeland, University of Pennsylvania
  • Anders Cullhed, Stockholm University
  • Pierre Destrée, Université catholique de Louvain
  • Kathy Eden, Columbia University
  • Roland Greene, Stanford University
  • Beatrice Gründler, Freie Universität Berlin
  • Stephen Halliwell, University of St Andrews
  • Lara Harb, Princeton University
  • Philip Hardie, University of Cambridge
  • Bernhard Huss, Freie Universität Berlin
  • Ian Johnson, University of St Andrews
  • Casper de Jonge, Universiteit Leiden
  • Pauline LeVen, Yale University
  • Martin McLaughlin, University of Oxford
  • Alastair Minnis, Yale University
  • Glenn W. Most, University of Chicago / Max-Planck-Institut für Wissenschaftsgeschichte, Berlin
  • Stratis Papaioannou, University of Crete
  • Aglae Pizzone, University of Southern Denmark
  • Filippomaria Pontani, Ca’ Foscari University of Venice
  • James Porter, University of California, Berkeley
  • Panagiotis Roilos, Harvard University
  • Elizabeth Scott-Baumann, King’s College London
  • Peter T. Struck, University of Pennsylvania
  • María José Vega Ramos, Universitat Autònoma de Barcelona
  • Zhang Longxi, City University of Hong Kong
  • Jan Ziolkowski, Harvard University

To register for the launch: https://www.eventbrite.com/e/sources-in-early-poetics-launch-and-roundtable-tickets-247177995037.

Also see: https://brill.com/page/sep.

Tentoonstelling en boek Constantijn Huygens. Een leven in brieven

by

In 2022 wordt een mijlpaal in het onderzoek naar leven en werk van Constantijn Huygens gevierd: de voltooiing van de online database met zijn uitvoerige correspondentie.

Vanwege de voltooiing van de database zal er in 2022 het hele jaar uitgebreid aandacht zijn voor Constantijn Huygens. Zo is op 2 april een bloemlezing met de titel Constantijn Huygens. Een leven in brieven verschenen met 38 door experts hertaalde brieven. Zie ook: inkijkexemplaar.

Van 6 april t/m 3 juli is op zijn buitenplaats Hofwijck te Voorburg de tentoonstelling Constantijn Huygens, Geuren en Beelden te zien, met aandacht voor primeurs en nieuwe perspectieven in samenwerking met de Gerrit Rietveld Academie en De Jonge Akademie.

Van 31 augustus t/m 4 december 2022 zal op Hofwijck en in museum Swaensteyn de tentoonstelling Constantijn Huygens, Een leven in brieven plaatsvinden, waarbij originele brieven uit het leven van Constantijn te bezichtigen zijn. Iedere brief zal in de tentoonstelling steeds worden gepresenteerd in combinatie met een of meer kunstwerken die verband houden met die brief.

Verschenen: Jan Papy en Joris Tulkens, In de ban van Mohammed. Nicolaes Cleynaerts’ (1493-1542) brieven uit de Arabische wereld

by

Een interreligieuze en interculturele dialoog? In de 16de eeuw?

Net is de integrale Nederlandse vertaling van 62 (soms uitvoerige) Latijnse brieven van Nicolaus Clenardus (Nicolaes Cleynaerts) uit Diest verschenen.

U treedt er binnen in een wervelende wereld: de Nederlanden, Spanje, Portugal en Marokko in de 16de eeuw.

Cleynaerts is een geleerde gevormd in het Leuvense Drietalencollege, een didactisch realist en onvermoeibare reiziger, een taalkundige met feeling en ongekend succes, een bruggenbouwer met de Arabische wereld, een man met humanistische visie en dromen.

In zijn Latijnse brieven, nu in het Nederlands te lezen:

  • een brief aan Karel V
  • een brief “Aan de christenen” over zijn “vreedzame kruistocht”
  • een brief over het aanleren van Latijn aan Afrikaanse jongeren
  • een brief over zijn avontuurlijke reizen in Marokko
  • een brief over zijn werk als bibliothecaris bij Ferdinand Columbus – zoon van… – in de Biblioteca Colombina in Sevilla
  • gedichten ter ere van de overleden Erasmus
  • tips hoe een grammatica Latijn, Grieks of Hebreeuws moet worden opgevat
  • nieuwe inzichten over het belang van lay-out in taalhandboeken
  • berichten over de Spaanse Inquisitie
  • nieuws over Cleynaerts als leermeester van Spaanse en Portugese prinsen en kardinalen
  • brieven over de oprichting van nieuwe taalscholen in Spanje en Portugal
  • opmerkelijke ooggetuigenissen over de Arabische wereld in de vroege 16de eeuw.

En zoveel meer…

Maar naast de heroïek is er ook de tragiek… Is Cleynaerts geslaagd in zijn nobel opzet om de christelijke en de islamitische wereld met elkaar in dialoog te brengen door de Koran te vertalen naar het Latijn en de Bijbel te vertalen naar het Arabisch? En waar is Cleynaerts begraven…?

U leest het in Jan Papy en Joris Tulkens, In de ban van Mohammed. Nicolaes Cleynaerts’ (1493-1542) brieven uit de Arabische wereld (Gorredijk: Sterck & De Vreese, 2021): https://www.bornmeer.nl/winkel/in-de-ban-van-mohammed/.

Postume bundel over Lipsius door Jeanine De Landtsheer en herdenkingsnamiddag op 21 januari 2022

by

In november zal er een bundel verschijnen met artikelen van Jeanine De Landstheer over Lipsius, bijeengebracht en ingeleid door Marijke Crab en Ide François en voorzien van een biografische schets door Marcus de Schepper en Dirk Sacré, tezamen met een volledige lijst van al haar publicaties: In Pursuit of the Muses: A New Biography of Justus Lipsius. U kunt zich hierop voor 15 oktober intekenen en de bundel met korting aanschaffen. U zult dan ook opgenomen worden in de Tabula amicorum. Zie de flyer voor meer informatie. For the English version, click here.

‘Jeanine De Landstheer, who dedicated much of her professional life to the study of the celebrated humanist Justus Lipsius, passed away most unexpectedly and prematurely at the beginning of 2021.

To honour and remember her, Marijke Crab and Ide François collected some of Jeanine’s most important publications on Lipsius into one reference work. They selected eight wide-ranging contributions, written in either English or French, which each discuss key aspects of Lipsius’s multifaceted oeuvre. These articles are preceded by the important biography of Lipsius which Jeanine published in Dutch in 2006 as part of an exhibition catalogue for Leiden University Library. It has been translated into English by Jan Machielsen, thus fulfilling Jeanine’s frequently expressed wish to one day make this biography available to a wider audience.

Further included are an account of Jeanine’s life by Marcus de Schepper and Dirk Sacré, and a complete listing of her publications.

Jeanine De Landtsheer and Justus Lipsius held many things in common. In addition to their shared love of travel, animals, and flowers, they were both at their happiest when they were surrounded by their books. As both lived their life “in pursuit of the Muses”, this volume hopes to stand as a memorial not only to Lipsius’s life and scholarship, but to that of Jeanine as well.

In Pursuit of the Muses. The Life and Work of Justus Lipsius will be published on 22 November 2021 and is now available with a discount for those subscribing to the Tabula amicorum before 15 October.’

Op vrijdagnamiddag 21 januari 2022 zal de Onderzoeksgroep Latijn daarenboven een herdenkingsnamiddag voor Jeanine organiseren, waarop enkele lezingen over Lipsius gepaard zullen gaan met het ophalen van herinneringen aan Jeanine. Het programma en meer informatie volgen later nog.

Verschenen: Henk Nellen, Geen vredestichter is zonder tegensprekers. Hugo de Groot, geleerde, staatsman, verguisd verzoener

by

Onlangs is Henk Nellens nieuwste boek over Hugo de Groot verschenen: Geen vredestichter is zonder tegensprekers. Hugo de Groot, geleerde, staatsman, verguisd verzoener (Amsterdam: Athenaeum, 2021). Lees hier een gedeelte van hoofdstuk 3 of hier een inleiding op het boek. U kunt het boek bij uw plaatselijke boekhandel aanschaffen of het bij de uitgever bestellen.